Úrskurður yfirskattanefndar

I.

Málavextir eru þeir að kærandi er einkahlutafélag um rekstur auglýsingastofu. Í framhaldi af bréfaskiptum, sbr. bréf skattstjóra til kæranda, dags. 5. september 2005, og svarbréf kæranda, dags. 14. október sama ár, krafði skattstjóri kæranda með bréfi, dags. 15. ágúst 2006, um skýringar á ýmsum gjaldaliðum í rekstrarreikningum félagsins vegna rekstraráranna 2000, 2001, 2002 og 2003. Umbeðnar skýringar bárust skattstjóra með bréfi kæranda, dags. 1. nóvember 2006. Með bréfi, dags. 24. nóvember 2006, boðaði skattstjóri kæranda endurákvörðun áður álagðra opinberra gjalda félagsins gjaldárið 2001 og virðisaukaskatts árið 2000 vegna tilgreindra breytinga sem skattstjóri hugðist gera á skattskilum kæranda vegna rekstrarársins 2000. Var kæranda veittur 16 daga frestur frá og með dagsetningu boðunarbréfsins að telja til að koma á framfæri athugasemdum vegna hinna fyrirhuguðu breytinga. Með bréfi umboðsmanns kæranda, dags. 4. desember 2006, var óskað eftir frekari fresti til að koma á framfæri andmælum, en þeirri ósk hafnaði skattstjóri með bréfi, dags. 6. sama mánaðar. Með úrskurði um endurákvörðun, dags. 28. desember 2006, hratt skattstjóri síðan hinum boðuðu breytingum í framkvæmd og endurákvarðaði opinber gjöld kæranda gjaldárið 2001 og virðisaukaskatt félagsins árið 2000 til samræmis. Lutu breytingar skattstjóra að lækkun gjaldfærðs rekstrarkostnaðar og innskatts í skattskilum félagsins. Við þá hækkun skattstofna sem leiddi af breytingum skattstjóra á gjaldfærðum kostnaði kæranda bætti skattstjóri 25% álagi samkvæmt 2. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, auk þess sem skattstjóri bætti 10% álagi við hækkun virðisaukaskatts félagsins samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988, um virðisaukaskatt.

Með kæru til yfirskattanefndar, dags. 28. mars 2007, hefur umboðsmaður kæranda krafist þess aðallega að úrskurður skattstjóra um endurákvörðun, dags. 28. desember 2006, verði felldur úr gildi. Til vara er þess krafist að endurákvörðun skattstjóra verði breytt og lækkuð að álitum og að álag verði fellt niður. Í báðum tilvikum er þess krafist að kæranda verði úrskurðaður málskostnaður til greiðslu úr ríkissjóði.

Verður nú fjallað nánar um einstök kæruefni málsins.

1. Gjaldfærð laun barna.

Í rekstrarreikningi kæranda fyrir árið 2000 voru færðar til gjalda launagreiðslur til tveggja barna A, framkvæmdastjóra og aðaleiganda félagsins, þ.e. þeirra B og D, að fjárhæð 250.000 kr. í tilviki hvors um sig eða samtals 500.000 kr. Með hinum kærða úrskurði felldi skattstjóri niður umrædd gjaldfærð laun til barnanna í rekstrarreikningi kæranda og lækkaði stofn til tryggingagjalds gjaldárið 2001 til samræmis. Í boðunarbréfi sínu, dags. 24. nóvember 2006, vísaði skattstjóri til þess að í skattskilum kæranda gjaldárin 1999, 2000, 2001, 2002, 2003 og 2004 hefðu verið gjaldfærð laun til B og D að fjárhæð samtals 500.000 kr. hvert gjaldáranna 1999, 2000 og 2001, 600.000 kr. gjaldárið 2002, 1.000.000 kr. gjaldárið 2003 og 4.000.000 kr. gjaldárið 2004. Börnin hefðu verið 11 og 15 ára gömul árið 2003. Kærandi hefði gefið þær skýringar á vinnu barnanna að vinnan hefði m.a. verið fólgin í fyrirsætustörfum, afritun gagna á geisladiska, merkingu geisladiska, vélritun gíróseðla, sendiferðum og þrifum. Kvaðst skattstjóri telja að verulega skorti á að kærandi hefði gert viðhlítandi grein fyrir vinnuframlagi barnanna við rekstur félagsins, m.a. verkefnum hvors um sig, og engar upplýsingar lagt fram um vinnutíma þeirra. Þannig væri fjárhæð launa barnanna ávallt hin sama milli ára þrátt fyrir aldursmun. Þá leiddi samanburður á launum barnanna við laun móður þeirra, eiganda kæranda, í ljós að börnin hefðu innt af hendi umtalsvert meira vinnuframlag við starfsemina en eigandi félagsins. Þá rakti skattstjóri ýmsar færslur í bókhaldi kæranda varðandi gjaldfærð laun barna og tók fram að skýringar kæranda í því sambandi hefðu verið almennar og „loðnar“, auk þess sem félagið hefði ekki lagt fram fylgiskjöl „sem ráða mætti af hvort börnin hafi í raun fengið launin“, eins og sagði í bréfi skattstjóra. Samkvæmt upplýsingum í staðgreiðsluskrá hefðu laun barnanna ávallt verið greidd í einu lagi í árslok, þ.e. í desember ár hvert. Benti sú staðreynd til þess að börnin hefðu í raun aldrei verið starfsmenn kæranda og aldrei þegið laun frá félaginu. Virtist því vera um það að ræða að eigandi kæranda hefði með þessum hætti tekið fé út úr rekstri félagsins í bága við ákvæði XII. kafla laga nr. 138/1994, um einkahlutafélög, enda yrði ekki annað ráðið af bókhaldsfærslum en að laun barnanna hefðu runnið beint til lækkunar á skuld eiganda kæranda við félagið. Af því leiddi að gjaldfærsla launanna væri óheimil samkvæmt 1. mgr. 1. tölul. 31. gr. laga nr. 75/1981 og bæri að færa þau eiganda kæranda til tekna sem tekjur af hlutareign hennar í félaginu, sbr. 1. mgr. 9. gr. sömu laga. Fram komnar skýringar kæranda á fjárhæð launa barnanna þættu ekki trúverðugar í ljósi aldurs barnanna, fjárhæð reiknaðra launa eiganda kæranda, staðgreiðsluskila og bókhaldsgagna og ekki í neinu samræmi við þær skýringar kæranda á reiknuðum launum eiganda félagsins að þau hefðu tekið mið af getu kæranda til að greiða laun. Yrði ekki annað séð en að í raun væri um tekjudreifingu að ræða með það fyrir augum að komast hjá skattlagningu launa eiganda kæranda, enda hefðu árslaun eigandans einungis numið 1.097.004 kr. á árunum 2000, 2001, 2002 og 2003 sem væri umtalsvert lægra en leiddi af viðmiðunarreglum ríkisskattstjóra um reiknað endurgjald fyrir viðkomandi tekjuár. Til stuðnings breytingum sínum vísaði skattstjóri jafnframt til H 1980:1426 og til úrskurðar yfirskattanefndar nr. 292/1998.

Í kæru umboðsmanns kæranda til yfirskattanefndar, dags. 28. mars 2007, kemur fram að B og D hafi unnið ýmis létt störf vegna rekstrar kæranda á árinu 2000 sem hæfðu aldri þeirra, m.a. við tilfallandi fyrirsætustörf í tengslum við gerð auglýsinga og auglýsingabæklinga, afritun gagna á geisladiska, merkingu geisladiska, vélritun gíróseðla og símsvörun, auk þess sem börnin hafi annast um ýmsa snúninga, sendiferðir og þrif. Er í því sambandi vísað til meðfylgjandi ljósrita af blaðaauglýsingum þar sem börnin komi fram, en þar sé aðeins um að ræða lítið brot af öllum þeim auglýsingum sem börnin hafi tekið þátt í. Ekki hafi verið haldnar skýrslur um vinnuframlag barnanna eða „ígrundað sérstaklega“ hvaða tímakaup þau hefðu, en miðað við það sem hæfilegt hafi þótt. Örðugt sé nú að taka saman greinargerð um þessi efni, enda séu liðin sex ár frá því að umrædd störf voru innt af hendi. Lög nr. 90/2003 geri ráð fyrir því, sbr. áður lög nr. 75/1981, að börn yngri en 16 ára kunni að starfa við atvinnurekstur foreldra sinna, svo sem alþekkt sé hér á landi. Krafa kæranda um niðurfellingu á greindum breytingum skattstjóra sé í öðru lagi byggð á því að skattstjóri hafi stutt ákvörðun sína við ólögmætar forsendur, enda hafi skattstjóri fjallað um rekstrarárin 1998-2003 í stað þess að binda umfjöllun sína við það ár sem til meðferðar sé í málinu, þ.e. rekstrarárið 2000. Í þriðja lagi sé byggt á því af hálfu kæranda að skattstjóri hafi brotið gegn jafnræðis- og meðalhófsreglu stjórnsýsluréttar við meðferð málsins, sbr. 11. og 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Þannig hafi skattstjóri látið hjá líða að taka opinber gjöld B og D til endurákvörðunar í tengslum við ákvörðun sína í máli kæranda og skorti því á samræmi í aðgerðum hans, sbr. til hliðsjónar úrskurð yfirskattanefndar nr. 1030/1998. Þá liggi fyrir fjöldi úrskurða frá yfirskattanefnd þar sem reiknuð laun barna við atvinnurekstur foreldra séu lækkuð en ekki felld niður með öllu og færð foreldrum til tekna, sbr. t.d. úrskurði yfirskattanefndar nr. 777/1997, 292/1998, 142/2001 og 144/2003.

2. Viðhald áhalda.

Skattstjóri felldi niður gjaldfærðan kostnað að fjárhæð 70.780 kr. og innskatt að fjárhæð 16.606 kr. vegna útgjalda samkvæmt tilgreindum fylgiskjölum rekstrarárið 2000. Að því er snertir útgjöld að fjárhæð 27.675 kr. og innskatt 6.045 kr. samkvæmt fskj. nr. 2 og 33 vísaði skattstjóri til þeirra skýringa kæranda að um væri að ræða kaup á römmum í IKEA vegna auglýsingamynda í anddyri starfsstöðvar félagsins. Tók skattstjóri fram að ekki yrði séð á hvern umræddir reikningar frá IKEA væru stílaðir, auk þess sem ekki yrði ráðið af reikningunum „hvað keypt hafi verið fyrir nálega helming umræddra reikningsfjárhæða“, eins og sagði í boðunarbréfi skattstjóra. Útgjöld að fjárhæð 13.574 kr. og innskattur 3.326 kr. samkvæmt fskj. nr. 35 væru vegna kaupa á sófa í Rúmfatalagernum. Ekki yrði þó séð á hvern reikningur vegna útgjaldanna væri stílaður, auk þess sem áritað væri á meðfylgjandi úttektarnótu „heimsent“. Að sögn umboðsmanns kæranda væru útgjöld að fjárhæð 14.772 kr. og innskattur 3.619 kr. samkvæmt fskj. nr. 209 til komin vegna kaupa á mottu til þess að hylja skemmdir á gólfi leiguhúsnæðis félagsins. Reikningur frá Húsasmiðjunni hf. vegna þessara útgjalda væri hins vegar stílaður á maka eiganda kæranda en ekki félagið og í því ljósi þættu greindar skýringar kæranda ótrúverðugar. Yrði ekki annað séð en að um persónulegan kostnað væri að ræða en ekki frádráttarbæran rekstrarkostnað kæranda. Sama máli gegndi um gjaldfærð útgjöld að fjárhæð 14.759 kr. og innskatt 3.616 kr. samkvæmt fskj. nr. 246 vegna kaupa á kommóðu, enda væri reikningur frá Heimilisprýði stílaður á eiganda kæranda en ekki félagið. Þætti kærandi ekki hafa sýnt fram á að um væri að ræða frádráttarbæran rekstrarkostnað samkvæmt 1. mgr. 1. tölul. 31. gr. laga nr. 75/1981.

Í kæru umboðsmanns kæranda til yfirskattanefndar er fyrrgreindum breytingum skattstjóra mótmælt. Að því er varðar útgjöld samkvæmt fskj. nr. 2 og 33 vegna kaupa á römmum er vísað til meðfylgjandi ljósrita af reikningum sem beri með sér nafn kaupanda, þ.e. kæranda. Kostnaður samkvæmt fskj. nr. 35 sé vegna kaupa á sófa til notkunar á starfsstöð félagsins og þrátt fyrir að framlagt ljósrit af reikningi sé óskýrt verði þó ráðið að um staðgreiðsluviðskipti hafi verið að ræða, þ.e. nafn og kennitala kaupanda sé ekki tilgreint á reikningnum. Áritun um heimsendingu á reikningnum þýði einfaldlega að varan hafi verið send en ekki sótt af kaupanda. Að því er varðar útgjöld samkvæmt fskj. nr. 209 og 246 þá sé um að ræða kostnað vegna rekstrar kæranda þrátt fyrir að aðgæsluleysi hafi valdið því að kaupandi sé ranglega tilgreindur á reikningum.

3. Álag.

Eins og fram er komið bætti skattstjóri 25% álagi við þá hækkun skattstofna sem leiddi af breytingum hans á gjaldfærðum rekstrarkostnaði kæranda, sbr. 2. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003, auk þess sem skattstjóri bætti 10% álagi við hækkun virðisaukaskatts, sbr. 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Í kæru umboðsmanns kæranda er beitingu álags sérstaklega mótmælt. Fyrirsvarsmaður kæranda hafi staðið í þeirri trú að henni væri rétt og skylt að reikna börnum sínum laun vegna starfa þeirra við rekstur félagsins og líta beri til þess að um hóflegar launafjárhæðir sé að ræða eða um 20.000 kr. á mánuði. Þá sé harkalegt að beita álagi vegna lækkunar gjaldaliða vegna formsatriða, svo sem vegna þess að kaupandi sé ranglega tilgreindur á reikningi.

Þá er í kærunni vikið að varakröfu og málskostnaðarkröfu kæranda. Lýtur varakrafan að lækkun að álitum af hálfu yfirskattanefndar. Varðandi málskostnaðarkröfu er vísað til 2. mgr. 8. gr. laga nr. 30/1992, um yfirskattanefnd, með áorðnum breytingum.

II.

Með bréfi, dags. 11. maí 2007, hefur ríkisskattstjóri krafist þess fyrir hönd gjaldkrefjenda að hinn kærði úrskurður skattstjóra verði staðfestur með vísan til forsendna hans, enda hafi ekki komið fram nein þau gögn eða málsálstæður varðandi kæruefnið sem gefi tilefni til breytinga á ákvörðun skattstjóra.

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 14. maí 2007, var kæranda sent ljósrit af kröfugerð ríkisskattstjóra í málinu og félaginu gefinn kostur á að koma á framfæri athugasemdum af því tilefni. Gefinn var 20 daga svarfrestur.

Með bréfi, dags. 18. maí 2007, hefur umboðsmaður kæranda ítrekað áður fram komnar kröfur og málsástæður kæranda.

III.

Samkvæmt 1. mgr. 1. tölul. 31. gr. laga nr. 75/1981, um tekjuskatt og eignarskatt, sbr. nú lög nr. 90/2003, um tekjuskatt, má draga rekstrarkostnað frá tekjum lögaðila og þeim tekjum manna sem stafa af atvinnurekstri eða sjálfstæðri starfsemi. Til rekstrarkostnaðar teljast þau gjöld sem eiga á árinu að ganga til að afla teknanna, tryggja þær og halda þeim við. Það ber undir skattaðila að sýna fram á að skilyrðum frádráttar samkvæmt ákvæðinu sé fullnægt, sbr. m.a. dóma Hæstaréttar Íslands frá 30. janúar 1997 í málinu nr. 3/1997 (H 1997:385) og 20. febrúar 1997 í málinu nr. 163/1996 (H 1997:759). Almennur kostnaður vegna heimilis og fjölskyldu og annarra persónulegra þarfa er ekki frádráttarbær. Víkur þá að einstökum kæruefnum málsins.

Um gjaldfærð laun barna:

Kærandi í máli þessu er einkahlutafélag um rekstur auglýsingastofu og er samkvæmt gögnum málsins að öllu leyti í eigu A, framkvæmdastjóra félagsins. Ágreiningur samkvæmt þessum kærulið varðar þá ákvörðun skattstjóra að fella niður í skattskilum kæranda gjaldárið 2001 gjaldfærð laun til barna A, þeirra B og D, að fjárhæð 250.000 kr. í tilviki hvors um sig eða samtals 500.000 kr. B er fæddur árið 1988 og D árið 1992. Taldi skattstjóri verulega skorta á að kærandi hefði gert viðhlítandi grein fyrir vinnu barnanna í þágu rekstrar félagsins árið 2000, m.a. vinnutíma í tilviki hvors um sig, og fjárhæð launa til þeirra, m.a. með tilliti til fjárhæðar launa framkvæmdastjóra félagsins, A, auk þess sem kærandi hefði ekki orðið við áskorun skattstjóra um að leggja fram gögn til staðfestingar því að launin hefðu í reynd verið greidd. Dró skattstjóri þá ályktun að um væri að ræða tekjudreifingu „í því skyni að eigandi félagsins kæmist hjá réttmætri skattlagningu á þau laun sem hún hefði átt í raun að reikna sér“, eins og sagði í boðunarbréfi skattstjóra, dags. 24. nóvember 2006. Tók skattstjóri fram í þessu sambandi að reiknuð laun eiganda kæranda, A, vegna vinnu í þágu kæranda á árunum 2000, 2001, 2002 og 2003 hefðu einungis numið 1.097.004 kr. á ári sem væri mun lægri fjárhæð en leiddi af viðmiðunarreglum ríkisskattstjóra um reiknað endurgjald umrædd tekjuár, svo sem gerð var frekari grein fyrir í boðunarbréfi skattstjóra. Kom fram að eigandi kæranda virtist með þessum hætti hafa tekið fé úr rekstri félagsins í bága við ákvæði XII. kafla laga nr. 138/1994, um einkahlutafélög, enda yrði ekki annað séð en að reiknuð laun barna hennar hefðu verið færð til lækkunar á skuld hennar við kæranda í bókum félagsins. Með úrskurði um endurákvörðun, dags. 28. desember 2006, færði skattstjóri A umræddar launagreiðslur kæranda að fjárhæð 500.000 kr. til tekna í skattframtali hennar árið 2001 sem tekjur af hlutareign hennar í kæranda samkvæmt 1. mgr. 9. gr. laga nr. 75/1981, um tekjuskatt og eignarskatt, sbr. 4. tölul. C-liðar 7. gr. sömu laga, sbr. nú lög nr. 90/2003, um tekjuskatt.

Í kæru umboðsmanns kæranda til yfirskattanefndar kemur fram að krafa kæranda um ómerkingu hins kærða úrskurðar skattstjóra sé studd þeim rökum að skattstjóri hafi byggt ákvörðun sína á ólögmætum forsendum með því að skattstjóri hafi í umfjöllun sinni um gjaldfærð laun barna „farið vítt og breytt yfir rekstrarárin 1998-2003 í stað þess að halda sig við það rekstrarár sem úrskurðurinn lýtur að“, eins og segir í kærunni. Ekki verður fallist á með umboðsmanni kæranda að umfjöllun skattstjóra um meðferð launa barnanna í skattskilum kæranda vegna fyrri og síðari ára geti leitt til ógildingar hins kærða úrskurðar, en fyrir liggur að athugun skattstjóra tók einnig til skattskila kæranda gjaldárin 2002, 2003 og 2004 og var bent á í úrskurðinum að þeirri athugun væri ólokið. Vegna þeirra sjónarmiða kæranda að jafnræðis- og meðalhófsreglur stjórnsýsluréttar hafi verið brotnar við meðferð málsins, sbr. 11. og 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, skal tekið fram að fallast má á með umboðsmanni kæranda að rétt hefði verið að skattstjóri leiðrétti skattframtöl B og D árið 2001 með tilliti til framtalinna launa frá kæranda til samræmis við ákvörðun sína í málum kæranda og eiganda kæranda, enda leit skattstjóri svo á að hinar umdeildu greiðslur kæranda hefðu í reynd runnið til eiganda félagsins sjálfrar en ekki til barna hennar, auk þess sem af niðurstöðu skattstjóra leiddi að greiðslur þessar urðu ekki skattlagðar sérstaklega hjá börnunum, sbr. 6. og 65. gr. laga nr. 75/1981. Ekki verður þó talið að sá hnökri eigi að leiða til ógildingar á hinni kærðu ákvörðun skattstjóra í máli kæranda, enda verður ekki séð að hann hafi haft nein áhrif á efni ákvörðunar skattstjóra eða valdið kæranda réttarspjöllum. Að öðru leyti þykja athugasemdir kæranda varðandi jafnræðis- og meðalhófsreglur ekki eiga við nein rök að styðjast.

Í 2. mgr. 1. tölul. A-liðar 7. gr. laga nr. 75/1981, um tekjuskatt og eignarskatt, sbr. nú lög nr. 90/2003, er kveðið á um að vinni maður við eigin atvinnurekstur eða sjálfstæða starfsemi skuli hann telja sér til tekna eigi lægra endurgjald fyrir starf sitt og hefði hann innt það af hendi fyrir óskyldan eða ótengdan aðila. Tekið er fram í ákvæðinu, eins og það hljóðaði á umræddum tíma, að sama gildi „um vinnu við atvinnurekstur eða starfsemi sem rekin er í sameign með öðrum eða á vegum þeirra aðila sem um ræðir í 2. gr.“ Þá er tekið fram að á sama hátt skuli reikna endurgjald fyrir starf sem innt er af hendi af maka manns eða barni hans sé starfið innt af hendi fyrir framangreinda aðila. Í 59. gr. laga nr. 75/1981 eru ákvæði um vefengingu skattstjóra á tilfærðu reiknuðu endurgjaldi af hendi skattaðila, ákvarðanir skattstjóra í því sambandi, viðmiðanir og skorður sem þessu ákvörðunarvaldi eru settar. Í 2. mgr. 59. gr. er tekið fram að telji skattyfirvöld að endurgjald fyrir starf maka manns eða barns hans innan 16 ára aldurs á tekjuárinu, sbr. 2. mgr. 1. tölul. A-liðar 7. gr. laganna, sé hærra en makinn eða barnið hefði aflað hjá óskyldum eða ótengdum aðila skuli þau ákvarða tekjur makans eða barnsins af starfinu. Ákvæði um árlegar viðmiðunarreglur ríkisskattstjóra til ákvörðunar á reiknuðu endurgjaldi voru á þeim tíma, sem hér um ræðir, í 4. mgr. 6. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda. Þar var mælt svo fyrir að ríkisskattstjóri skyldi árlega setja viðmiðunarreglur til leiðbeiningar fyrir skattstjóra varðandi ákvörðun reiknaðs endurgjalds. Skyldi ríkisskattstjóri miða viðmiðunarreglurnar við laun fyrir sambærileg störf í venjulegum vinnutíma að viðbættu 15% álagi.

Svo sem fyrr segir er kærandi einkahlutafélag og sjálfstæður skattaðili, sbr. 1. tölul. 1. mgr. 2. gr. laga nr. 75/1981, og er A eigandi félagsins. Verður því að telja að framangreind ákvæði um reiknað endurgjald eigi við í tilviki B og D sem voru innan 16 ára aldurs á því ári sem málið varðar.

Með bréfi sínu til kæranda, dags. 5. september 2005, fór skattstjóri fram á ítarlegar upplýsingar um vinnuframlag B og D við rekstur kæranda á árunum 1998, 1999, 2000, 2001 og 2002. Skoraði skattstjóri á kæranda að gera grein fyrir eðli starfa barnanna, hvenær vinna þeirra hefði farið fram og fjölda vinnustunda á viku. Þá lagði skattstjóri fyrir kæranda að leggja fram launaseðla og sundurliðaðan útreikning á launum og gera grein fyrir kaupviðmiðun og tímakaupi. Í svarbréfi kæranda, dags. 14. október 2005, kom fram að vinna barnanna hefði verið fólgin í fyrirsætustörfum, afritun gagna á geisladiska, merkingu geisladiska, vélritun gíróseðla, sendiferðum og þrifum. Þá kom fram að ekki hefðu verið haldnar nákvæmar skýrslur um vinnutíma og launataxta og að launaseðlar vegna vinnu barnanna hefðu ekki verið gefnir út. Í kæru umboðsmanns kæranda til yfirskattanefndar eru þessar skýringar áréttaðar og tekið fram að börnin hafi sinnt ýmsum léttum verkefnum í rekstrinum, auk fyrirsætustarfa, m.a. tilfallandi símsvörun og léttum skúringum. Þá er vísað til meðfylgjandi ljósrita af auglýsingum þar sem börnin komi fram og tekið fram að einungis sé um að ræða hluta af öllum þeim auglýsingum sem börnin hafi tekið þátt í sem fyrirsætur.

Það þykir leiða af tengslum kæranda við B og D að gera verður áskilnað um að kærandi geri skilmerkilega grein fyrir vinnuframlagi barnanna til sönnunar á gjaldfærðum launum til þeirra. Af hálfu kæranda hafa ekki komið fram nánari skýringar á framkvæmd starfa þeirra hjá félaginu og enga grein hefur kærandi gert fyrir verkefnum hvors um sig, svo sem þó er ástæða til í ljósi nokkurs aldursmunar barnanna. Þegar litið er til ungs aldurs barnanna þykir ekki trúverðugt að þau hafi annast verkefni af þeim toga, sem tiltekin eru í kæru til yfirskattanefndar, svo sem símsvörun og þrif á starfsstöð kæranda, í slíkum mæli að tilefni hafi verið til að ákvarða þeim laun. Þá hefur ekkert komið fram af hálfu kæranda um vinnuframlag barnanna við rekstur kæranda, svo sem um vinnustundafjölda, auk þess sem engin grein hefur verið gerð fyrir viðmiðunum sem lágu til grundvallar ákvörðun launafjárhæða. Hefur kærandi þannig ekki gefið neinar viðhlítandi upplýsingar hvorki varðandi vinnuframlag né tímakaup. Að því er fjárhæð hinna gjaldfærðu launa snertir er ástæða til að benda á að laun barnanna beggja eru einungis nokkru lægri en reiknuð árslaun framkvæmdastjóra kæranda, A, vegna starfa hennar í þágu kæranda á árinu 2000, sem námu 891.585 kr., sbr. skattframtal A árið 2001. Loks er til þess að líta í málinu að af hálfu kæranda hafa engar skýringar komið fram á meðferð launa til B og D í bókhaldi félagsins, sbr. athugasemdir skattstjóra þar að lútandi í boðunarbréfi hans, dags. 24. nóvember 2006, auk þess sem félagið hefur ekki lagt fram umbeðin gögn um greiðslu launanna, en samkvæmt upplýsingum í staðgreiðslukerfi skatta voru launin greidd í einu lagi í árslok 2000, þ.e. í desembermánuði.

Með vísan til þess, sem hér að framan greinir, verður krafa kæranda um að gjaldfærður launakostnaður vegna B og D í skattskilum félagsins gjaldárið 2001 standi óhaggaður ekki tekin til greina, enda verður ekki talið að kærandi hafi sýnt fram á með gögnum og skýringum að umræddur kostnaður geti að öllu leyti talist til frádráttarbærs rekstrarkostnaðar í skilningi 1. mgr. 1. tölul. 31. gr. laga nr. 75/1981. Með hliðsjón af þeim gögnum, sem fylgja kæru umboðsmanns kæranda til yfirskattanefndar, þykja á hinn bóginn ekki efni til að draga í efa að B og D hafi innt af hendi vinnuframlag í þágu kæranda á árinu 2000 vegna fyrirsætustarfa í tengslum við auglýsingagerð og að kærandi hafi borið einhvern kostnað vegna þess. Að því er umrædd gögn varðar er staðhæft í kærunni að einungis sé um að ræða „lítið brot“ af þeim auglýsingum sem börnin hafi komið fram í á vegum kæranda. Engin nánari grein er þó gerð fyrir verkefnum barnanna af þessum toga á árinu 2000 eða ákvörðun endurgjalds vegna þeirra sérstaklega. Eins og atvikum er háttað verður að ákvarða frádráttarbæran hluta launakostnaðar kæranda vegna barna eiganda félagsins að álitum. Við þá áætlun verður að taka tillit til framangreindrar vöntunar á fullnægjandi skýringum sem kærandi verður að bera hallann af. Að því athuguðu og gögnum málsins að öðru leyti þykir mega ákvarða frádráttarbæran launakostnað vegna B og D með 50.000 kr. í tilviki hvors um sig eða samtals 100.000 kr. rekstrarárið 2000. Í samræmi við þessa niðurstöðu hækkar rekstrarkostnaður vegna endurákvörðunar tryggingagjalds um 5.230 kr., sbr. 17. gr. laga nr. 113/1990, um tryggingagjald. Að öðru leyti er kröfum kæranda varðandi þetta kæruatriði hafnað.

Um viðhald áhalda:

Með hliðsjón af fram komnum skýringum kæranda og gögnum sem fylgdu kæru félagsins til yfirskattanefndar er fallist á gjaldfærslu kostnaðar og innskatts samkvæmt fskj. nr. 2 og 33, sem eru reikningar frá IKEA, vegna kaupa á römmum. Ekki verður þó annað séð en að hluti kostnaðar samkvæmt fskj. nr. 33 sé vegna kaupa á stól („tullsta“) og hefur kærandi ekki gefið neinar skýringar á tengslum þeirra útgjalda við rekstur félagsins. Verður því að hafna kröfu kæranda um gjaldfærslu þess kostnaðar. Af þessu leiðir að gjaldfærður kostnaður samkvæmt fskj. nr. 2 og 33 verður 14.314 kr. og innskattur 3.507 kr. Þá þykir mega fallast á kröfu kæranda um gjaldfærslu kostnaðar að fjárhæð 13.574 kr. og innskatts að fjárhæð 3.326 kr. samkvæmt fskj. nr. 35 vegna kaupa á sófa á starfsstöð félagsins. Að öðru leyti þykir kærandi ekki hafa sýnt fram á frádráttarbærni útgjalda og innskatts sem hér um ræðir, þ.e. útgjalda að fjárhæð 29.531 kr. og innskatts að fjárhæð 7.235 kr. vegna kaupa á mottu í Húsasmiðjunni hf. og kommóðu í Heimilisprýði, enda eru reikningar vegna þessara útgjalda á nafni eiganda kæranda og maka hennar. Það leiðir af framansögðu að gjaldfærður kostnaður kæranda rekstrarárið 2000 hækkar um 27.888 kr. og innskattur um 6.833 kr. frá því sem skattstjóri ákvað. Að öðru leyti er kröfum kæranda varðandi þetta kæruatriði hafnað.

Um álag:

Skattstjóri bætti 25% álagi við þá hækkun skattstofna kæranda gjaldárið 2001 sem leiddi af hinum kærðu breytingum hans, sbr. 2. mgr. 108. gr. laga nr. 90/2003, sem og 10% álagi á hækkun virðisaukaskatts samkvæmt 1. og 2. mgr. 27. gr. laga nr. 50/1988. Af hálfu kæranda er þess krafist að álag verði fellt niður. Með tilliti til niðurstöðu málsins samkvæmt því sem hér að framan greinir, sem felur í sér að gjöld hafi verið offærð í rekstri kæranda, þykja ekki efni til að taka til greina kröfu kæranda um niðurfelling álags. Er þeirri kröfu því hafnað.

Um málskostnað:

Umboðsmaður kæranda hefur gert kröfu um að kæranda verði úrskurðaður málskostnaður til greiðslu úr ríkissjóði samkvæmt 2. mgr. 8. gr. laga 30/1992, um yfirskattanefnd, sbr. 4. gr. laga nr. 96/1998, um breyting á þeim lögum. Samkvæmt úrslitum málsins, sem gengið hefur kæranda í óhag í öllum meginatriðum, þykja ekki vera til staðar skilyrði til að ákvarða kæranda málskostnað samkvæmt greindu lagaákvæði. Kröfu þess efnis er því hafnað.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Frádráttarbær launakostnaður vegna B og D ákvarðast 100.000 kr. rekstrarárið 2000. Gjaldfærður kostnaður vegna viðhalds áhalda hækkar um 27.888 kr. og innskattur um 6.833 kr. frá því sem skattstjóri ákvað. Að öðru leyti er kröfum kæranda hafnað.