Úrskurður yfirskattanefndar

I.

Með ódagsettri kæru til yfirskattanefndar, sem barst nefndinni 10. mars 2009, hefur kærandi sem eigandi ökutækisins Y mótmælt ákvörðun ríkisskattstjóra, dags. 12. desember 2008, að gera kæranda sekt að fjárhæð 100.000 kr. samkvæmt 5. mgr., sbr. 6. mgr. 19. gr. laga nr. 87/2004, um olíugjald og kílómetragjald, með síðari breytingum, á þeim grundvelli að notkun litaðrar gjaldfrjálsrar olíu á ökutækið hefði verið andstæð lögum nr. 87/2004. Af hálfu kæranda er þess krafist að sektarákvörðun ríkisskattstjóra verði felld niður eða lækkuð.

II.

Málavextir eru þeir að samkvæmt skýrslu eftirlitsmanna Vegagerðarinnar, dags. 17. júlí 2007, kom í ljós við sýnatöku úr eldsneytisgeymi ökutækisins Y að lituð olía hefði verið notuð á ökutækið. Í skýrslunni var m.a. vísað til lögregluskýrslu, dags. 16. júlí 2007, þar sem fram kom að bifreiðin hefði verið stöðvuð af lögreglu skammt frá Hólmavík og færð á lögreglustöð til sýnatöku, en tilkynning hefði borist lögreglu þess efnis að litaðri olíu hefði verið dælt á eldsneytistank bifreiðarinnar við söluskála N1 á Hólmavík.

Í framhaldi af fyrrnefndri skýrslu sendi ríkisskattstjóri kæranda bréf, dags. 4. nóvember 2008, með yfirskriftinni „Boðun sektar vegna brots á reglum um olíugjald.“ Í bréfi þessu vísaði ríkisskattstjóri til þess að embættið hefði móttekið skýrslu, dags. 17. júlí 2007, frá eftirlitsmönnum Vegagerðarinnar um brot á reglum um olíugjald vegna ökutækisins Y er væri 2.000 kg að heildarþyngd. Kom fram að sýni hefðu verið tekin úr eldsneytistanki bifreiðarinnar og sjónræn niðurstaða gefið til kynna að um litaða olíu væri að ræða. Sýnið hefði verið sent til Efnagreiningar Keldnaholti til athugunar og samkvæmt skýrslu þess aðila, dags. 7. september 2007, hefði hlutfall litarefnis í olíunni verið 51,4%, en færi hlutfall litarefnis í ólitaðri olíu yfir 3% teldist olía lituð, sbr. 4. mgr. 11. gr. reglugerðar nr. 283/2005, um litun á gas- og díselolíu. Fylgdu umræddar skýrslur eftirlitsmanna Vegagerðarinnar og Efnagreiningar bréfi ríkisskattstjóra sem og skýrsla lögreglu, dags. 16. júlí 2007. Þá vísaði ríkisskattstjóri til þess að samkvæmt 5. mgr. 19. gr. laga nr. 87/2004, um olíugjald og kílómetragjald, varðaði það sektum ef lituð olía væri notuð á skráningarskylt ökutæki, sbr. 3. mgr. 4. gr. sömu laga, og næmi sekt 200.000 kr. ef heildarþyngd ökutækis væri 3.500 kg eða þar undir. Tók ríkisskattstjóri ákvæði 5. mgr. 19. gr. og 1. og 3. mgr. 4. gr. laga nr. 87/2004 orðrétt upp í bréfinu. Í ljósi framangreinds og með vísan til 5. mgr. 19. gr. og 4. mgr. 20. gr. laga nr. 87/2004 væri fyrirhugað að ákvarða kæranda sekt að fjárhæð 100.000 kr., þ.e. 50% af sektarfjárhæð 200.000 kr. samkvæmt 5. mgr. 19. gr. nefndra laga að teknu tilliti til umráðatíma bifreiðarinnar Y sem skráður væri frá 30. ágúst 2006. Var kæranda veittur 15 daga frestur til að koma á framfæri athugasemdum vegna hinnar boðuðu sektarákvörðunar.

Með ódagsettu bréfi, sem barst ríkisskattstjóra 19. nóvember 2008, gerði kærandi athugasemdir vegna hinnar boðuðu sektarákvörðunar ríkisskattstjóra. Í bréfinu kom fram að kærandi hefði af misgáningi dælt litaðri olíu á eldsneytistank bifreiðarinnar Y þann 16. júlí 2007, en kærandi hefði talið að um venjulega díselolíu væri að ræða. Ekki hefði kæranda verið gerð grein fyrir því að henni væri óskylt að tjá sig um sakarefnið og hún greint lögreglu hreinskilnislega frá atvikum og boðist til þess að greiða mismun á verði olíunnar. Sé kæranda nú kunnugt um að gjaldfrjáls lituð olía sé eingöngu ætluð til nota á vinnuvélar en ekki á einkabifreiðar.

Með úrskurði, dags. 12. desember 2008, hratt ríkisskattstjóri hinni boðuðu sektarákvörðun í framkvæmd, sbr. 5. mgr. 19. gr. og 4. mgr. 20. gr. laga nr. 87/2004, og ákvað kæranda sekt að fjárhæð 100.000 kr. Rakti ríkisskattstjóri sem áður málavexti og ítrekaði röksemdir sínar. Vegna athugasemda kæranda í fyrrnefndu bréfi frá 19. nóvember 2008 tók ríkisskattstjóri fram að samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 87/2004 væri óheimilt að nota litaða olíu á skráningarskyld ökutæki, önnur en þau sem þar væru tilgreind, þ.e. dráttarvélar, námuökutæki, beltabifreiðar, bifreiðar í eigu björgunarsveita og ökutæki sem ætluð væru til sérstakra nota. Í 5. mgr. 19. gr. laga nr. 87/2004 kæmi fram að það varðaði sektum ef lituð olía væri notuð á skráningarskyld ökutæki og færi sektin eftir heildarþyngd ökutækisins. Í 6. mgr. lagagreinar þessarar kæmi síðan fram að skráðum eiganda ökutækisins yrði gerð sekt óháð því hvort að brot yrði rakið til saknæmrar háttsemi hans eður ei. Tók ríkisskattstjóri fram að ljóst væri að litaðri olíu hefði verið dælt á ökutæki kæranda, en slíkt væri óheimilt samkvæmt framangreindu. Skipti ekki máli þótt olían hefði ekki verið sett á ökutækið af ásettu ráði. Þær ástæður, sem fram hefðu komið af hálfu kæranda, væru ekki þess eðlis að ríkisskattstjóri gæti fellt niður sekt að hluta eða fullu, sbr. heimild í 5. mgr. 19. gr. laga nr. 87/2004. Kæranda hefði verið því ákvörðuð sekt að fjárhæð 100.000 kr., sbr. boðunarbréf ríkisskattstjóra.

III.

Í kæru kæranda til yfirskattanefndar, sem barst nefndinni hinn 10. mars 2009, eru áður fram komin sjónarmið kæranda áréttuð. Ítrekar kærandi að hún hafi dælt litaðri olíu á bifreið sína Y í ógáti og ekki gert sér grein fyrir því að um litaða olíu væri að ræða, enda hafi ung börn kæranda verið með í för og kærandi haft um annað að hugsa. Áður hafi kærandi orðið fyrir því að dæla bensíni á tank bifreiðarinnar með tilheyrandi vandræðum og kostnaði. Kærandi muni ekki hvort eldsneytisdæla sem um ræðir hafi verið merkt litaðri olíu, enda hafi kæranda ekki verið kunnugt um mun á þessum olíum á greindum tíma. Kæranda hafi ekki verið gerð grein fyrir því af lögreglu að henni væri óskylt að tjá sig um málið, enda hafi lögreglumenn einkum rætt við ökumann bifreiðarinnar vegna málsins. Kærandi hafi lært dýrmæta lexíu á þessum mistökum. Þá bendir kærandi á að atvikið hafi átt sér stað 17. júlí 2007, en bréf ríkisskattstjóra vegna málsins hafi ekki borist fyrr en 4. nóvember 2008 eða tæplega einu og hálfu ári síðar.

IV.

Með bréfi, dags. 27. mars 2009, hefur ríkisskattstjóri fyrir hönd gjaldkrefjenda lagt fram svofellda kröfugerð:

,,Þess er krafist að úrskurður ríkisskattstjóra verði staðfestur með vísan ti forsendna hans, enda hafa ekki komið fram nein þau gögn eða málsástæður varðandi kæruefnið sem gefa tilefni til breytinga á ákvörðun ríkisskattstjóra.“

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 1. apríl 2009, var kæranda sent ljósrit af kröfugerð ríkisskattstjóra í málinu og henni gefinn kostur á að tjá sig um kröfugerðina og leggja fram gögn til skýringar. Gefinn var 20 daga svarfrestur. Engar athugasemdir hafa borist.

V.

Í máli þessu er til umfjöllunar sú ákvörðun ríkisskattstjóra samkvæmt úrskurði, dags. 12. desember 2008, að gera kæranda sem eiganda ökutækisins Y sekt að fjárhæð 100.000 kr. eftir ákvæðum 5. mgr., sbr. 6. mgr. 19. gr. laga nr. 87/2004, um olíugjald og kílómetragjald, með áorðnum breytingum, fyrir að hafa notað litaða olíu á ökutækið, sbr. skýrslu eftirlitsmanna Vegagerðarinnar, dags. 17. júlí 2007, um brot á reglum um olíugjald, og lögregluskýrslu, dags. 16. sama mánaðar, en skýrslur þessar eru meðal gagna málsins. Umrætt ökutæki er fólksbifreið (M1) samkvæmt skilgreiningu reglugerðar um gerð og búnað ökutækja, sbr. reglugerð nr. 822/2004 um það efni, með áorðnum breytingum. Ríkisskattstjóri vísaði til þess að samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laga nr. 87/2004 væri óheimilt að nota litaða olíu á skráningarskyld ökutæki, önnur en tilgreind ökutæki samkvæmt 5., 7, 8. og 9. tölul. 1. mgr. lagagreinar þessarar, sbr. 1. gr. laga nr. 136/2005 og 2. gr. laga nr. 162/2007, um breyting á hinum fyrstnefndu lögum. Slíkri undanþágu væri ekki til að dreifa í tilviki kæranda og er það út af fyrir sig óumdeilt í málinu. Líta verður svo á að krafa kæranda lúti að niðurfellingu eða lækkun sektarfjárhæðar og að krafan sé byggð á því að litaðri olíu hafi af misgáningi verið dælt á eldsneytistank bifreiðarinnar Y, sbr. bréf kæranda til ríkisskattstjóra frá 19. nóvember 2008 og kæru hennar til yfirskattanefndar.

Tildrög málsins eru þau að lögregla stöðvaði bifreiðina Y skammt frá Grjótá í Steingrímsfirði hinn 16. júlí 2007, sbr. fyrirliggjandi lögregluskýrslu, dags. sama dag, þar sem fram kemur að bifreiðin hafi verið færð til sýnatöku á lögreglustöð í Hólmavík. Kemur fram í skýrslunni, sbr. og skýrslu eftirlitsmanna Vegagerðarinnar, að sýnataka úr eldsneytisgeymi bifreiðarinnar hafi leitt í ljós að lituð olía hefði verið notuð á bifreiðina. Af hálfu kæranda er komið fram að hún hafi dælt litaðri olíu á bifreiðina umrætt sinn af misgáningi og ekki gert sér grein fyrir því að munur væri á litaðri olíu og venjulegri olíu.

Samkvæmt 1. gr. laga nr. 87/2004 skal greiða í ríkissjóð vörugjald af gas- og dísilolíu sem flokkast í tollskrárnúmer 2710.1930 og nothæf er sem eldsneyti á ökutæki. Í 1. mgr. 4. gr. laga nr. 87/2004 kemur fram að gjaldskyldum aðilum samkvæmt 3. gr. sömu laga sé heimilt að selja eða afhenda olíu samkvæmt 1. gr. án innheimtu olíugjalds í tilgreindum tilvikum sem talin eru upp í einstökum töluliðum málsgreinarinnar. Í 2. mgr. 4. gr. laga nr. 87/2004 kemur fram að skilyrði sölu eða afhendingar olíu án innheimtu olíugjalds samkvæmt 2.-9. tölul. 1. mgr. sé að í olíuna hafi verið bætt litar- og merkiefnum, sbr. 5. gr. laganna. Litaða olíu megi ekki nota sem eldsneyti í öðrum tilvikum en lýst sé í 1. mgr. Samkvæmt 3. mgr. 4. gr. laganna er óheimilt að nota litaða olíu á skráningarskyld ökutæki, sbr. 63. gr. umferðarlaga nr. 50/1987, önnur en dráttarvélar samkvæmt 5. tölul. 1. mgr. 4. gr. laga nr. 87/2004 og ökutæki samkvæmt 7., 8. og 9. tölul. 1. mgr. sömu lagagreinar.

Samkvæmt 5. mgr. 19. gr. laga nr. 87/2004 varðar það sektum sé lituð olía notuð á skráningarskylt ökutæki, sbr. 3. mgr. 4. gr. sömu laga, og ræðst sektarfjárhæð af heildarþyngd ökutækis, svo sem nánar er tilgreint í ákvæðinu. Sé heildarþyngd ökutækis 0 til 3.500 kg skal fjárhæð sektar nema 200.000 kr. Sektarfjárhæðina skal lækka hlutfallslega þegar fyrir liggur að ekki hafi verið unnt að nota litaða olíu á skráningarskylt ökutæki, sbr. 3. mgr. 4. gr., á tveggja ára tímabili, talið frá þeim tíma er brot liggur fyrir. Sektarfjárhæð skal að hámarki lækkuð um helming. Við sérstakar aðstæður er heimilt að lækka eða fella niður sekt samkvæmt ákvæðinu, sbr. niðurlag 5. mgr. 19. gr. laganna. Í 6. mgr. 19. gr. kemur fram að skráðum eiganda ökutækis verði gerð sekt samkvæmt 4. og 5. mgr. óháð því hvort brot megi rekja til saknæmrar háttsemi hans.

Eins og fram er komið er óumdeilt að lituð olía var notuð á ökutæki kæranda og þannig brotið gegn fyrirmælum 3. mgr. 4. gr. laga nr. 87/2004, enda hefur kærandi engar athugasemdir gert við niðurstöðu þeirrar efnagreiningar sem fram fór. Samkvæmt því voru lagaskilyrði til beitingar sektar samkvæmt 5. mgr. 19. gr. laga þessara. Til úrlausnar í málinu er því einungis hvort efni séu til að fella sektarákvörðun ríkisskattstjóra niður eða lækka sektarfjárhæð á grundvelli fyrrgreindra ákvæða 5. mgr. 19. gr. umræddra laga. Eins og fyrr greinir er svo mælt fyrir í 6. mgr. 19. gr. laga nr. 87/2004 að skráðum eiganda ökutækis verði gerð sekt samkvæmt 4. og 5. mgr. lagagreinar þessarar óháð því hvort brot megi rekja til saknæmrar háttsemi hans. Með vísan til þessa getur grandleysi kæranda ekki leitt til niðurfellingar eða lækkunar sektar. Þá verður ekki talið að skilyrði séu til niðurfellingar eða lækkunar sektarfjárhæðar vegna sérstakra aðstæðna, sbr. niðurlagsákvæði 5. mgr. 19. gr. laga nr. 87/2004. Samkvæmt framansögðu verður að hafna kröfum kæranda í máli þessu.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Kröfum kæranda í máli þessu er hafnað.