Úrskurður yfirskattanefndar

Ár 2020, miðvikudaginn 25. mars, er tekið fyrir mál nr. 174/2019; kæra A, dags. 1. nóvember 2019, vegna úttektar séreignarsparnaðar. Í málinu úrskurða Sverrir Örn Björnsson, Anna Dóra Helgadóttir og Bjarnveig Eiríksdóttir. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með kæru, dags. 1. nóvember 2019, hefur kærandi skotið til yfirskattanefndar ákvörðun ríkisskattstjóra 3. ágúst 2019 um að hafna umsókn kæranda um nýtingu séreignarsparnaðar vegna kaupa á fyrstu íbúð, sbr. lög nr. 111/2016, um stuðning til kaupa á fyrstu íbúð, með áorðnum breytingum. Var ákvörðun ríkisskattstjóra byggð á því að umsókn kæranda varðaði öflun íbúðarhúsnæðis að K sem kærandi hefði verið skráður eigandi að frá 12. janúar 2018 samkvæmt upplýsingum úr fasteignaskrá Þjóðskrár Íslands. Samkvæmt 1. mgr. 5. gr. laga nr. 111/2016 skyldi sækja um úttekt á uppsöfnuðum iðgjöldum eigi síðar en tólf mánuðum frá undirritun kaupsamnings og gilti hið sama um umsókn um ráðstöfun iðgjalda inn á lán. Þar sem kaupsamningur vegna kaupa kæranda á íbúðarhúsnæði að K hefði verið undirritaður 12. janúar 2018 hefði umsóknarfrestur um útgreiðslu séreignarsparnaðar eða ráðstöfunar sparnaðarins inn á lán samkvæmt ofangreindu runnið út mánudaginn 14. janúar 2019. Umsókn kæranda hefði borist 5. apríl 2019 og teldist hún því of seint fram komin og væri henni því synjað.

Í kæru til yfirskattanefndar er þess krafist að synjun ríkisskattstjóra verði hnekkt. Fram kemur að kærandi hafi sótt tímanlega um á leidretting.is og talið að sú umsókn tæki til umsóknarréttar til tíu ára, enda komi fram á forsíðu að um sé að ræða umsóknir og breytingar vegna ráðstöfunar á séreignarsparnaði. Kæranda hafi hvergi í þessu ferli orðið ljóst að hún hefði þurft að sækja um á báðum stöðum til þess að fá umsóknina samþykkta til tíu ára, en ekki einungis til tveggja ára. Sé leiðbeiningum um þetta ábótavant og ferlið sé afar ruglingslegt.

II.

Með bréfi, dags. 14. janúar 2020, hefur ríkisskattstjóri lagt fram umsögn um kæruna og krafist þess að úrskurður embættisins verði staðfestur með vísan til forsendna hans, enda hafi ekki komið fram nein þau gögn eða málsástæður varðandi kæruefnið sem gefi tilefni til breytinga á ákvörðun ríkisskattstjóra. Í umsögn ríkisskattstjóra er rakið að kærandi hafi keypt fasteign að K þann 12. janúar 2018. Kærandi hafi skilað inn umsókn 5. apríl 2019 á vefsvæðinu skattur.is. Umsókn kæranda hafi verið synjað á þeirri forsendu að hún væri of seint fram komin, sbr. 2. málsl. 1. mgr. 5. gr. laga nr. 111/2016. Í athugasemdum frumvarps til laga nr. 63/2017, sem hefðu breytt lögum nr. 111/2016, sbr. þskj. nr. 1059 á 146. löggjafarþingi, komi fram að tólf mánuðir þyki hæfilegur tími til að ganga frá umsókn. Upplýsingar og aðstoð við umsókn megi finna á vefsvæði ríkisskattstjóra og veiti sérfræðingar aðstoð yfir síma, tölvupóst, netspjall og á starfsstöðvum embættis ríkisskattstjóra. Þá megi finna umfjöllun um aðgreiningu úrræða vegna ráðstöfunar séreignarsparnaðar, þ.e. annars vegar á grundvelli laga nr. 40/2014 og hins vegar vegna fyrstu fasteignar á grundvelli laga nr. 111/2016, á vefsvæðum ríkisskattstjóra leidretting.is og skattur.is. Ekki verði því séð að ástæður þær sem raktar séu í rökstuðningi fyrir kröfu kæranda geti talist hafa komið í veg fyrir að umsókn um nýtingu séreignarsparnaðar vegna fyrstu kaupa hafi verið skilað með réttum hætti innan umsóknarfrests.

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 14. janúar 2020, var kæranda sent ljósrit af umsögn ríkisskattstjóra og henni gefinn kostur á að tjá sig af því tilefni og leggja fram gögn til skýringar. Gefinn var 20 daga svarfrestur. Engar athugasemdir hafa borist.

III.

Um skattfrjálsa úttekt séreignarsparnaðar, sbr. 8. gr. laga um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða, vegna kaupa á fyrstu íbúð gilda lög nr. 111/2016, um stuðning til kaupa á fyrstu íbúð. Samkvæmt 2. gr. laganna er rétthafa séreignarsparnaðar heimilt að nýta viðbótariðgjald, sem greitt er á samfelldu tíu ára tímabili, eftir gildistöku laganna að tilteknu hámarki á ári, sbr. 4. gr. þeirra, með því að a) verja uppsöfnuðu iðgjaldi til kaupa á fyrstu íbúð og/eða b) ráðstafa iðgjaldi inn á höfuðstól láns sem tryggt er með veði í fyrstu íbúð. Þá er rétthafa heimilt að nýta iðgjald sem afborgun inn á óverðtryggt lán, sem tryggt er með veði í fyrstu íbúð, og sem greiðslu inn á höfuðstól þess eftir því sem nánar er kveðið á um í 3. gr. laganna. Samkvæmt 2. mgr. 2. gr. laga nr. 111/2016 er skilyrði fyrir úttekt á séreignarsparnaði að rétthafi hafi ekki áður átt íbúð og að hann afli sér íbúðarhúsnæðis annaðhvort einn eða í félagi við annan einstakling. Þá skal rétthafi eiga að minnsta kosti 30% eignarhlut í þeirri íbúð sem aflað er. Í 1. mgr. 5. gr. laganna, sbr. 3. gr. laga nr. 63/2017, kemur fram að umsókn rétthafa um nýtingu séreignarsparnaðar til kaupa á fyrstu íbúð samkvæmt 2. gr. skuli beint rafrænt til ríkisskattstjóra á því formi sem hann ákveður. Sækja skuli um úttekt á uppsöfnuðum iðgjöldum eigi síðar en tólf mánuðum frá undirritun kaupsamnings. Sama gildi um ráðstöfun iðgjalda inn á lán.

Ekki er ágreiningur um það í málinu að kaupsamningur vegna kaupa kæranda á íbúðarhúsnæðinu við K hafi verið undirritaður 12. janúar 2018, eins og fram kemur í kæru kæranda. Er því ljóst að umsókn kæranda um nýtingu og ráðstöfun séreignarsparnaðar vegna kaupa húsnæðisins á grundvelli laga nr. 111/2016 barst ríkisskattstjóra að liðnum lögboðnum tólf mánaða fresti samkvæmt 1. mgr. 5. gr. laganna, sbr. 3. gr. laga nr. 63/2017, en eins og fram er komið barst umsóknin þann 5. apríl 2019. Af hálfu kæranda er komið fram að hún hafi sótt um ráðstöfun séreignarsparnaðar á vefnum leidretting.is innan frests og talið að sú umsókn varðaði ráðstöfun sparnaðarins vegna kaupa á fyrstu íbúð, sbr. lög nr. 111/2016. Samkvæmt gögnum málsins barst sú umsókn kæranda 5. júlí 2018. Er bent á í kæru að leiðbeiningum varðandi umsóknarferlið sé ábótavant og ferlið sjálft ruglingslegt. Til þess er að líta að á vef ríkisskattstjóra er að finna ítarlegar upplýsingar um rétt fyrstu íbúðarkaupenda til að nýta og ráðstafa séreignarsparnaði sínum, sbr. lög nr. 111/2016, og um umsóknarferli, þar með talið lögbundinn umsóknarfrest. Af hálfu kæranda hefur ekkert komið fram um það að hvaða leyti leiðbeiningum þessum sé áfátt. Að framangreindu athuguðu þykir kærandi með fram komnum skýringum ekki hafa sýnt fram á að afsakanlegar ástæður hafi legið að baki síðbúinni umsókn hennar þannig að ríkisskattstjóra hafi verið rétt að taka umsóknina til efnislegrar meðferðar, sbr. til hliðsjónar ákvæði um afleiðingar þess er kæra til æðra stjórnvalds berst að liðnum kærufresti í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Með vísan til þess verður að hafna kröfu kæranda um endurskoðun hinnar kærðu ákvörðunar ríkisskattstjóra.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Kröfu kæranda í máli þessu er hafnað.