Úrskurður yfirskattanefndar

Ár 2021, miðvikudaginn 10. febrúar, er tekið fyrir mál nr. 126/2020; kæra A ehf., dags. 14. september 2020, vegna ákvörðunar um sekt vegna brota á reglum um ársreikninga. Í málinu úrskurða Ólafur Ólafsson, Anna Dóra Helgadóttir og Bjarnveig Eiríksdóttir. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

 I.

Með kæru til yfirskattanefndar, dags. 14. september 2020, hefur kærandi mótmælt ákvörðun ársreikningaskrár að gera félaginu sekt að fjárhæð 600.000 kr. vegna vanrækslu kæranda á að standa skil á endurskoðuðum ársreikningi fyrir reikningsárið 2019 til opinberrar birtingar, sbr. úrskurð ársreikningaskrár, dags. 28. ágúst 2020. Af hálfu kæranda er þess krafist að sektarákvörðun ársreikningaskrár verði felld niður.

II.

Málavextir eru þeir að í júní 2020 stóð kærandi skil á ársreikningi fyrir reikningsárið 2019 til ársreikningaskrár. Með bréfi ársreikningaskrár til kæranda, dags. 14. júlí 2020, var félaginu greint frá því að innsendur ársreikningur þess fyrir reikningsárið 2019 hefði verið felldur út af ársreikningaskrá sem ófullnægjandi. Með bréfinu var kæranda gefinn kostur á að leggja fram endurskoðaðan ársreikning, ellegar yrði félaginu ákvörðuð sekt að fjárhæð 600.000 kr., sbr. 3. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006, um ársreikninga. Var tekið fram að ársreikningurinn þyrfti að vera með áritun endurskoðanda ásamt skýrslu stjórnar og þyrfti hann að hafa verið samþykktur á hluthafafundi. Var kæranda veittur 30 daga frestur til að bregðast við bréfi ársreikningaskrár. Bréfi þessu var ekki svarað og með úrskurði, dags. 28. ágúst 2020, hratt ársreikningaskrá hinni boðuðu sektarákvörðun í framkvæmd og ákvað kæranda sekt að fjárhæð 600.000 kr.

Í úrskurði ársreikningaskrár var fjallað um skyldu félaga til að semja ársreikning í samræmi við lög, reglugerðir og settar reikningsskilareglur, sbr. 3. gr. laga nr. 3/2006, um ársreikninga, og þá meginreglu ársreikningalaga að endurskoða skyldi öll félög nema þau sem undanskilin væru vegna smæðar sinnar. Væri kærandi yfir stærðarmörkum sem kveðið væri á um í 98. gr. laga nr. 3/2006 og bæri félaginu því að láta endurskoða ársreikning sinn. Var rakið að samkvæmt 3. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006 skyldi ársreikningaskrá, ef skráin teldi ársreikning ekki uppfylla ákvæði laganna, tilkynna félagi um þá afstöðu, gefa því kost á úrbótum og möguleika á að koma að andmælum. Ef ekki bærust fullnægjandi skýringar eða úrbætur innan 30 daga skyldi lögð á félagið stjórnvaldssekt að fjárhæð 600.000 kr. Í 4. mgr. sömu lagagreinar kæmi fram að ef félag legði fram fullnægjandi upplýsingar eða skýringar með ársreikningi eða samstæðureikningi innan 30 daga frá tilkynningu um álagningu stjórnvaldssektar skyldi ársreikningaskrá lækka sektina um 90%. Ef úrbætur væru gerðar innan tveggja mánaða frá tilkynningu um sektarákvörðun skyldi lækka sektina um 60% en um 40% ef úrbætur væru gerðar innan þriggja mánaða. Var tekið fram að kærandi hefði ekki lagt fram fullnægjandi ársreikning fyrir reikningsárið 2019 þrátt fyrir áskorun ársreikningaskrár þar að lútandi. Hefði ársreikningaskrá því ákveðið að leggja stjórnvaldssekt á félagið að fjárhæð 600.000 kr. samkvæmt 3. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006.

Í september 2020 barst ársreikningaskrá endurskoðaður ársreikningur kæranda fyrir reikningsárið 2019. Í kjölfarið lækkaði ársreikningaskrá sektarfjárhæð kæranda um 90%, sbr. 4. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006, með ákvörðun, dags. 17. september 2020. Lækkaði sektarfjárhæð kæranda úr 600.000 kr. í 60.000 kr.

III.

Í kæru til yfirskattanefndar er rakið að kæranda hafi borist áskorun um að skila inn endurskoðuðum ársreikningi fyrir reikningsárið 2019 með bréfi ársreikningaskrár, dags. 14. júlí 2020, en af hálfu kæranda hefði verið skilað óendurskoðuðum ársreikningi fyrir umrætt reikningsár í júní 2020. Í kjölfar áskorunar ársreikningaskrár hafi verið hafist handa við að láta endurskoða ársreikninginn og hafi kærandi talið að endurskoðuðum ársreikningi hefði verið skilað stuttu síðar, en fyrir mistök hafi honum ekki verið skilað. Með úrskurði, dags. 28. ágúst 2020, hafi ársreikningaskrá lagt sekt á félagið. Hafi kærandi strax í kjölfar úrskurðarins skilað inn endurskoðuðum ársreikningi félagsins sem hefði fyrir löngu verið tilbúinn. Í ljósi framangreindra mistaka sé farið fram á niðurfellingu sektarinnar. Er auk þess bent á í kærunni að önnur félög hafi haft frest til 1. október áður en ársreikningaskrá beitti sektum.

IV.

Með bréfi, dags. 13. október 2020, hefur ríkisskattstjóri lagt fram umsögn í málinu. Er tekið fram í umsögninni að fullnægjandi ársreikningi hafi ekki verið skilað af hálfu kæranda til ársreikningaskrár innan 30 daga frá því að félaginu var send áskorun þess efnis með bréfi, dags. 14. júlí 2020. Ársreikningaskrá hafi því lagt sekt á félagið að fjárhæð 600.000 kr., á grundvelli 3. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006, um ársreikninga, sbr. tilkynningu, dags. 28. ágúst 2020. Endurskoðuðum ársreikningi hafi verið skilað í september 2020 og innan 30 daga frá tilkynningu ársreikningaskrár um álagningu stjórnvaldssektar. Ársreikningaskrá hafi lækkað sektarfjárhæðina um 90 hundraðshluti, úr 600.000 kr. í 60.000 kr., á grundvelli 4. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006, sbr. tilkynningu, dags. 17. september 2020. Eins og fram komi í 3. mgr. 120. gr. laganna sé ársreikningaskrá skylt að beita sektum ef ekki berist fullnægjandi skýringar eða úrbætur innan 30 daga auk þess sem ársreikningaskrá sé skylt að lækka sektirnar berist úrbætur innan þeirra tímamarka sem fram komi í 4. mgr. lagagreinarinnar. Í lögunum séu engar heimildir fyrir niðurfellingu sektar, skili félag ekki fullnægjandi ársreikningi innan þeirra tímamarka sem þar komi fram. Þegar af þeirri ástæðu beri yfirskattanefnd að hafna kröfu kæranda.

Ennfremur bendir ríkisskattstjóri á að í áskorunarbréfi ársreikningaskrár, dags. 14. júlí 2020, komi fram að framlagður ársreikningur þurfi að hafa verið samþykktur á hluthafafundi, enda teljist ársreikningur ekki fullnægjandi nema hann hafi verið staðfestur á hluthafafundi, sbr. 59. gr. laga nr. 138/1994, um einkahlutafélög, auk þess sem félögum beri að senda ársreikningaskrá upplýsingar um hvenær ársreikningur hafi verið samþykktur á hluthafafundi, sbr. 1. mgr. 109. gr. laga nr. 3/2006. Samkvæmt upplýsingablaði sem fylgi ársreikningnum hafi ársreikningurinn verið samþykktur á hluthafafundi ... september 2020, sama dag og ársreikningi hafi verið skilað til ársreikningaskrár. Af þeirri ástæðu standist ekki að fullnægjandi ársreikningur hafi legið fyrir stuttu eftir áskorunarbréf ársreikningaskrár en að honum hafi ekki verið skilað inn fyrir mistök.

Vegna þeirrar viðbáru umboðsmanns félagsins að önnur félög hafi haft frest til 1. október áður en ársreikningaskrá hygðist beita sektum tekur ríkisskattstjóri fram að samkvæmt 1. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006 skuli ársreikningaskrá beita sektum þegar félög vanræki þá skyldu að standa skil á ársreikningi til opinberrar birtingar innan þeirra fresta sem fram komi í 109. gr. Að beiðni atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins hafi verið ákveðið að fresta framkvæmd álagningu stjórnvaldssekta vegna vanskila á ársreikningum til opinberrar birtingar fram til 1. október 2020. Með því hafi félögum ekki verið veittur frestur til að halda aðalfund og skila ársreikningi innan þeirra tímamarka heldur að viðurlögum yrði ekki beitt fyrr en 1. október 2020. Félagið hafi skilað ársreikningi til ársreikningaskrár í júní 2020 og því verið innan þeirra fresta sem fram komi í 1. mgr. 109. gr. laganna. Eins og fram sé komið hafi ársreikningurinn verið ófullnægjandi að mati ársreikningaskrár og því hafi félagið berið beitt sektum samkvæmt 3. mgr. 120. gr. laganna. Sá frestur sem umboðsmaður kæranda vísi til í kærunni eigi ekki við í tilviki kæranda og sé því máli þessu óviðkomandi.

Með bréfi yfirskattanefndar, dags. 14. október 2020, var kæranda sent ljósrit af umsögn ríkisskattstjóra í málinu og félaginu gefinn kostur á að tjá sig um hana og leggja fram gögn til skýringar. Gefinn var 20 daga svarfrestur. Engar athugasemdir hafa borist.

V.

Í máli þessu er til umfjöllunar sú ákvörðun ársreikningaskrár að gera kæranda sekt að fjárhæð 600.000 kr. vegna vanrækslu félagsins á að standa skil á endurskoðuðum ársreikningi fyrir reikningsárið 2019, sbr. 3. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006, um ársreikninga, með áorðnum breytingum.

Krafa kæranda um niðurfellingu sektarinnar er aðallega byggð á því að mistök hafi valdið því að endurskoðuðum ársreikningi, sem þegar hafi verið til, var ekki skilað innan þess 30 daga frests sem veitur var í áskorunarbréfi ársreikningaskrár. Hafi kærandi skilað inn endurskoðuðum ársreikningi til ársreikningaskrár strax í kjölfar hins kærða úrskurðar. Þá er byggt á því að önnur félög hafi haft frest til 1. október 2020 áður en ársreikningaskrá beitti sektum.

Í IX. kafla laga nr. 3/2006, um ársreikninga, eru ákvæði um endurskoðun og yfirferð ársreikninga félaga sem falla undir gildissvið laganna. Í 1. mgr. 96. gr. laganna kemur fram að aðalfundur eða almennur félagsfundur kjósi einn eða fleiri endurskoðendur eða endurskoðunarfyrirtæki, í samræmi við ársreikningalög og samþykktir félagsins, til að endurskoða ársreikning viðkomandi félags. Í samþykktum megi enn fremur fela opinberum eða öðrum aðilum að tilnefna einn eða fleiri endurskoðendur eða endurskoðunarfyrirtæki. Í 1. mgr. 98. gr. laganna kemur fram að þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. 96. gr. laganna sé félögum, sem séu undir tveimur af þremur stærðarmörkun sem tilgreind eru í lagaákvæðinu, ekki skylt að kjósa endurskoðanda eða endurskoðunarfyrirtæki til að endurskoða ársreikninga sína. Er þar í fyrsta lagi miðað við niðurstöðutölu efnahagsreiknings 200.000.000 kr., í öðru lagi hreina veltu 400.000.000 kr. og í þriðja lagi að meðaltali 50 ársverk á fjárhagsárinu.

Um birtingu ársreikninga og skyldur félaga til þess að standa ársreikningaskrá skil á ársreikningum sínum eru ákvæði í X. kafla laga nr. 3/2006. Í XII. kafla laganna er fjallað um viðurlög og málsmeðferð vegna brota á þeim. Í 3. mgr. 120. gr. laganna, sbr. 71. gr. laga nr. 73/2016, um breytingu á lögum um ársreikninga nr. 3/2006, kemur fram að uppfylli ársreikningur eða samstæðureikningur ekki ákvæði laganna að mati ársreikningaskrár skuli hún tilkynna félagi um þá afstöðu, gefa því kost á úrbótum og möguleika á að koma að andmælum. Berist ekki fullnægjandi skýringar eða úrbætur innan 30 daga skuli ársreikningaskrá leggja á félagið stjórnvaldssekt að fjárhæð 600.000 kr. Þá er í 4. mgr. sömu lagagreinar kveðið á um að leggi félag fram fullnægjandi upplýsingar eða skýringar með ársreikningi eða samstæðureikningi innan 30 daga frá tilkynningu um álagningu stjórnvaldssektar skuli ársreikningaskrá lækka sektarfjárhæðina um 90%. Séu úrbætur gerðar innan tveggja mánaða frá tilkynningu sektarfjárhæðar skuli lækka sektarfjárhæðina um 60%, en séu úrbætur gerðar innan þriggja mánaða frá tilkynningu sektarfjárhæðar skuli lækka sektarfjárhæðina um 40%. Í 3. málsl. 5. mgr. lagagreinarinnar kemur fram að ákvörðun ársreikningaskrár um álagningu sektar samkvæmt 3. mgr. sé kæranleg til yfirskattanefndar, sbr. lög nr. 30/1992. Þá er kveðið á um það í 6. mgr. 120. gr. laganna að stjórnvaldssektum verði beitt óháð því hvort lögbrot séu framin af ásetningi eða gáleysi.

Fram er komið að endurskoðaður ársreikningur kæranda fyrir umrætt reikningsár barst ársreikningaskrá ... september 2020 eða áður en kærandi skaut málinu til yfirskattanefndar með kæru, dags. 14. september 2020. Þá liggur fyrir að ársreikningaskrá lækkaði sektarfjárhæð kæranda vegna ófullnægjandi skila á ársreikningi félagsins úr 600.000 kr. í 60.000 kr., sbr. 4. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006, með hliðsjón af skilum félagsins á endurskoðuðum ársreikningi, sbr. bréf ársreikningaskrár til kæranda, dags. 17. september 2020. Verður því að telja að kæran til yfirskattanefndar beinist að sektarákvörðun samkvæmt síðastgreindu bréfi.

Eins og rakið hefur verið skilaði kærandi ársreikningi félagsins fyrir reikningsárið 2019 til ársreikningaskrár í júní 2020 og var honum því út af fyrir sig skilað innan lögboðins frests í 1. mgr. 109. gr. laga nr. 3/2006. Ársreikningurinn bar á hinn bóginn ekki áritun endurskoðanda. Ekki er ágreiningur um það í málinu að kæranda hafi borið að láta endurskoða ársreikning félagsins í samræmi við 1. mgr. 96. gr. laga nr. 3/2006 og standa skil á honum með áritun endurskoðanda til ársreikningaskrár til opinberrar birtingar, sbr. 1. mgr. 109. gr. laganna. Vegna vanrækslu kæranda á að gera úrbætur á innsendum ársreikningi félagsins fyrir fyrrgreint tímabil, þrátt fyrir áskorun þar um, voru lagaskilyrði til beitingar sektar samkvæmt 3. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006. Eins og fram er komið byggir kærandi kröfu sína á því að mistök hafi valdið því að endurskoðuðum ársreikningi, sem þegar hafi verið til reiðu, hafi ekki verið skilað innan þess 30 daga frests sem veittur var í áskorunarbréfi ársreikningaskrár. Ársreikningurinn hafi hins vegar verið sendur ársreikningaskrá strax í kjölfar hins kærða úrskurðar. Eins og lagareglum er farið um viðurlög vegna ófullnægjandi skila á ársreikningum til ársreikningaskrár, sbr. sérstaklega 6. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006, þykja þessar viðbárur kæranda ekki geta leitt til niðurfellingar hinnar umdeildu sektarákvörðunar ársreikningaskrár.

Af hálfu kæranda hefur því verið borið við í kæru til yfirskattanefndar að önnur félög hafi haft frest til 1. október 2020 áður en ársreikningaskrá beitti sektum. Verður að ætla að hér sé höfð í huga jafnræðisregla 11. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 þar sem svo er mælt fyrir að við úrlausn mála skuli stjórnvöld gæta samræmis og jafnræðis í lagalegu tilliti, sbr. 1. mgr. lagagreinar þessarar. Engin nánari grein er gerð fyrir meintu ójafnræði af hálfu kæranda eða frekar um þetta fjallað. Af þessu tilefni er rakið í umsögn ríkisskattstjóra að samkvæmt 1. mgr. 120. gr. laga nr. 3/2006 skuli ársreikningaskrá beita sektum þegar félög vanrækja að standa skil á ársreikningi til opinberrar birtingar innan þeirra fresta sem tilteknir séu í 109. gr. laganna. Að beiðni atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins hafi verið tekin ákvörðun um að fresta álagningu stjórnvaldssekta vegna vanskila á ársreikningum til opinberrar birtingar fram til 1. október 2020. Að athuguðum þessum skýringum ríkisskattstjóra verður ráðið að sá frestur sem vísað er til í kæru til yfirskattanefndar eigi ekki við í tilviki kæranda, enda var sektarákvörðun ársreikningaskrár byggð á því að ásreikningur félagsins væri ófullnægjandi en ekki að hann hefði borist að liðnum lögboðnum fresti. Verður kæran því ekki tekin til greina á þeim grundvelli að jafnræðisregla hafi verið brotin.

Með vísan til þess sem hér hefur verið rakið og málsatvikum að öðru leyti þykja ekki vera efni til að hagga við þeirri sektarfjárhæð sem ársreikningaskrá hefur ákvarðað með 60.000 kr.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Hin kærða sektarákvörðun ársreikningaskrár stendur óhögguð.