Úrskurður yfirskattanefndar

Ár 2023, fimmtudaginn 19. janúar, er tekið fyrir mál nr. 112/2022; kæra A ehf., dags. 10. ágúst 2022, vegna ákvörðunar um veitingastyrk. Í málinu úrskurða Sverrir Örn Björnsson, Anna Dóra Helgadóttir og Bjarnveig Eiríksdóttir. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með kæru, dags. 10. ágúst 2022, hefur kærandi skotið til yfirskattanefndar ákvörðun ríkisskattstjóra, dags. 10. maí 2022, þar sem hafnað var umsókn kæranda um veitingastyrk samkvæmt lögum nr. 8/2022, um styrki til rekstraraðila veitingastaða sem hafa sætt takmörkunum á opnunartíma. Sú ákvörðun ríkisskattstjóra var tekin í kjölfar bréfaskipta, sbr. bréf ríkisskattstjóra til kæranda, dags. 1. apríl 2022, og svarbréf kæranda, dags. 12. apríl 2022, en umsókn félagsins laut að veitingastyrk vegna nóvember 2021 og janúar og febrúar 2022. Féllst ríkisskattstjóri á umsókn kæranda vegna janúar 2022, en synjaði umsókninni að öðru leyti. Byggðist höfnun ríkisskattstjóra á því að kærandi uppfyllti ekki skilyrði 2. tölul. 4. gr. laga nr. 8/2022 um a.m.k. 20% tekjufall vegna takmörkunar á opnunartíma sem félagið hefði sætt vegna opinberra sóttvarnaráðstafana. Rakti ríkisskattstjóri fyrrgreint ákvæði og benti á að samkvæmt því bæri við mat á tekjufalli að bera tekjur rekstraraðila þann mánuð sem umsókn varðaði saman við tekjur í sama mánuði á árinu 2019. Einungis við sérstakar aðstæður mætti miða við annað tímabil og skyldi þá að jafnaði miða við tekjur í sama almanaksmánuði á árinu 2018. Í umsóknum kæranda væri miðað við tekjur í október 2021 og í bréfi til ríkisskattstjóra, dags. 12. apríl 2022, væri gefin sú skýring á þeirri viðmiðun að veitingastaðurinn hefði opnað 1. október 2021 og því væri ekki um annan mánuð að ræða. Í tilefni af þeim skýringum tók ríkisskattstjóri fram í hinni kærðu ákvörðun að heimild 3. og 4. málsl. 2. tölul. 4. gr. laga nr. 8/2022 væri undantekning frá meginreglu um að miða við sama almanaksmánuð og 2019 eða miða við meðaltekjur af veitingastað á jafn mörgum dögum og væru í þeim almanaksmánuði sem umsókn varðaði á tímabilinu frá 1. september til 30. nóvember 2021, hefði rekstraraðili fengið rekstrarleyfi veitingastaðar eftir upphaf sama almanaksmánaðar árið 2019. Með vísan til framanritaðs væri ekki unnt að fallast á að þær skýringar kæranda, þ.e. að sanngjarnt og eðlilegt væri að miða við október 2021 til viðmiðunar, féllu undir þær sérstöku aðstæður sem vísað væri til í 3. málsl. 2. tölul. 4. gr. laganna og að félaginu væri heimilt að miða útreikning tekjufalls við október 2021. Hins vegar væri fallist á að miða útreikning á tekjufalli kæranda við þann tíma sem veitingastaðurinn opnaði hinn 1. október 2021, þ.e. við meðaltekjur frá þeim degi til 30. nóvember 2021. Væri kæranda því ákvarðaður veitingastyrkur að fjárhæð 2.500.000 kr. vegna janúar 2022.

Í kæru kæranda til yfirskattanefndar er þess aðallega krafist að ákvörðun ríkisskattstjóra, þ.e. höfnun á umsókn kæranda um veitingastyrk vegna nóvember 2021 og febrúar 2022, verði hnekkt. Til vara er þess krafist „að hluti styrkja eða annar þessara mánaða verði samþykktur“, eins og þar segir. Í kærunni kemur fram að ríkisskattstjóri hafi lagt röng atvik og/eða að lágmarki röng viðmið til grundvallar úrlausn sinni. Kærandi hafi bent á þá augljósu staðreynd að nóvember 2021 geti aldrei verið notaður sem tímabil til viðmiðunar þar sem í þeim mánuði hafi átt sér stað harðar og hertar aðgerðir á vegum stjórnvalda til að sporna gegn faraldrinum. Sé ófært að nýta til viðmiðunar tímabil þar sem harðar takmarkanir hafi verið til staðar, sbr. tilkynningar frá Landlækni og ákvarðanir heilbrigðisráðherra á sama tímabili, en sóttvarnaraðgerðir hafi verið hertar til muna í þeim mánuði. Í aðgerðunum hafi falist að almennar fjöldatakmarkanir hafi orðið 50 manns, opnunartími veitingastaða verið styttur enn frekar og nálægðartakmarkanir teknar upp að nýju. Reglugerð um þessar aðgerðir hafi gilt til 8. desember 2021. Að mati kæranda geti nóvember 2021 því aldrei verið til viðmiðunar um tekjufall vegna kórónuveiru, enda liggi fyrir að á sama tíma hafi verið til staðar harðar takmarkanir á rekstri veitingastaða. Að lokum sé bent á að ríkisskattstjóri hafi ekki með nokkrum hætti reynt að sýna fram á hvernig nóvember 2021 sé til þess fallinn að nýtast til viðmiðunar vegna þeirra mánuða þar sem tekjufall hafi orðið vegna kórónuveirufaraldursins, enda verði alls ekki séð hvernig það sé mögulegt og sé í raun hálfgerð rökleysa.

II.

Með bréfi, dags. 27. september 2022, hefur ríkisskattstjóri lagt fram umsögn í málinu og krafist þess að ákvörðun ríkisskattstjóra verði staðfest með vísan til forsendna, enda hafi ekki komið fram nein þau gögn eða málsástæður varðandi kæruefnið sem gefi tilefni til breytinga á ákvörðun ríkisskattstjóra.

Með bréfi, dags. 4. nóvember 2022, hefur umboðsmaður kæranda komið á framfæri athugasemdum sínum vegna umsagnar ríkisskattstjóra og áréttað kröfur kæranda.

III.

Samkvæmt 1. gr. laga nr. 8/2022, um styrki til rekstraraðila veitingastaða sem hafa sætt takmörkunum á opnunartíma, gilda lög þessi um einstaklinga og lögaðila sem stunda tekjuskattsskyldan atvinnurekstur eða sjálfstæða starfsemi, hófu starfsemina fyrir 1. desember 2021 og bera ótakmarkaða skattskyldu hér á landi samkvæmt 1. eða 2. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt. Er markmið laganna að stuðla að því að rekstraraðilar sem hafa orðið fyrir verulegu tekjufalli sökum takmarkana á opnunartíma veitingastaða vegna heimsfaraldurs kórónuveiru geti viðhaldið nauðsynlegri lágmarksstarfsemi á meðan áhrifa takmarkananna gætir, varðveitt viðskiptasambönd og tryggt viðbúnað þegar úr rætist, sbr. 2. gr. laganna. Í II. kafla laga nr. 8/2022 er fjallað um greiðslu styrkja úr ríkissjóði, en samkvæmt 4. gr. laga þessara á rekstraraðili sem fellur undir lögin rétt á slíkum styrk að uppfylltum skilyrðum sem talin eru í fimm töluliðum í lagagreininni.

Samkvæmt 2. tölul. 4. gr. laga nr. 8/2022 er skilyrði fyrir greiðslu styrks að tekjur rekstraraðila af veitingastað eða veitingastöðum sem sættu takmörkun samkvæmt 1. tölul. sömu lagagreinar í þeim almanaksmánuði sem umsókn varðar hafi verið a.m.k. 20% lægri en í sama almanaksmánuði árið 2019 og tekjufallið megi rekja til takmörkunar á opnunartíma samkvæmt 1. tölul. Hafi rekstraraðilinn fengið rekstrarleyfi vegna veitingastaðar eftir upphaf sama almanaksmánaðar árið 2019 skal miðað við meðaltekjur hans af veitingastaðnum á jafn mörgum dögum og séu í þeim almanaksmánuði sem umsókn varðar á tímabilinu 1. september til 30. nóvember 2021, eða frá þeim degi sem hann fékk rekstrarleyfi til 30. nóvember 2021 ef hann fékk rekstrarleyfi eftir 31. ágúst 2021. Við sérstakar aðstæður má nota annað tímabil til viðmiðunar sýni rekstraraðili fram á að það gefi betri mynd af tekjufalli hans en viðmiðunartímabil samkvæmt 1. og 2. málsl. ákvæðisins. Að jafnaði skuli þá miðað við tekjur rekstraraðilans af veitingastöðunum í sama almanaksmánuði 2018.

Í athugasemdum við ákvæði 2. tölul. 4. gr. í frumvarpi því, sem varð að lögum nr. 8/2022, sbr. þskj. 332 á 152. löggjafarþingi 2021-2022, er vikið að síðastnefndu ákvæði 3. málsl. töluliðarins um að heimilt sé við sérstakar aðstæður að nota annað tímabil til viðmiðunar við ákvörðun styrks en viðmiðunartímabil samkvæmt 1. og 2. málsl. ákvæðisins. Er tekið fram að í sérstökum tilvikum kunni almennt viðmiðunartímabil samkvæmt 1. og 2. málsl. 1. tölul. 4. gr. að gefa mjög skakka mynd af tekjufalli rekstraraðila. Það geti t.d. átt við hafi reksturinn legið niðri stóran hluta almenna viðmiðunartímabilsins og tekjurnar því verið mun lægri en þær væru alla jafna. Við þær aðstæður megi, ef rekstraraðili óskar eftir því og sýnir fram á að almenna viðmiðunartímabilið gefi mjög skakka mynd af tekjum hans alla jafna, notast við annað viðmiðunartímabil. Að jafnaði skuli þá miðað við sama almanaksmánuð 2018. Sé sýnt fram á að sá mánuður gefi einnig mjög skakka mynd af tekjum megi notast við annað tímabil sem rekstraraðili tilgreinir. Tekið er fram að gera verði nokkuð strangar kröfur til þess að rekstraraðili miði við tímabil sem endurspeglar tekjur hans alla jafna en að hann velji ekki úr tímabil þegar tekjur voru óvenju miklar. Almennt megi ætla að meðaltal tekna yfir löng tímabil gefi betri mynd af tekjum heldur en tekjur á stuttum tímabilum.

Í umsókn kæranda um veitingastyrk vegna nóvember 2021 og febrúar 2022 var tekjufall í rekstri félagsins tilgreint 23,16% vegna nóvember og 20,52% vegna febrúar. Kom fram að þar sem veitingastaður kæranda hefði opnað 1. október 2021 væri október eini mánuðurinn sem hægt væri að miða við. Eru þær skýringar áréttaðar í kæru kæranda til yfirskattanefndar, sbr. kafla I hér að framan.

Samkvæmt fyrrgreindum ákvæðum 2. tölul. 4. gr. laga nr. 8/2022 er það meginregla laganna að byggja mat á tekjufalli á samanburði við tekjur rekstraraðila í sama almanaksmánuði árið 2019 og umsókn rekstraraðila varðar, sbr. hér að framan. Þegar um er að ræða rekstraraðila sem fengið hefur rekstrarleyfi vegna veitingastaðar eftir upphaf sama almanaksmánaðar á árinu 2019 og umsókn varðar skal hins vegar miðað við meðaltekjur hans af veitingastaðnum á jafn mörgum dögum og eru í þeim almanaksmánuði sem umsókn varðar á tímabilinu 1. september til 30. nóvember 2021, eða frá þeim degi sem hann fékk rekstrarleyfi til 30. nóvember 2021 ef hann fékk rekstrarleyfi eftir 31. ágúst 2021, sbr. 2. málsl. 2. tölul. lagagreinarinnar. Á síðastgreint ákvæði við í tilviki kæranda sem hóf starfsemi veitingastaðarins í október 2021 eftir því sem fram er komið og fyrir liggur að við mat á tekjufalli kæranda vegna þess tímabils sem málið varðar byggði ríkisskattstjóri á ákvæðinu, sbr. hina kærðu ákvörðun þar sem miðað er við meðaltekjur af rekstri veitingastaðarins á tímabilinu 1. október til 30. nóvember 2021. Ekki er því eingöngu um að ræða viðmiðun við tekjur kæranda í nóvember 2021. Vegna sjónarmiða kæranda að öðru leyti skal tekið fram að hvorki verður talið að sú aðstaða, að tíma getur tekið að koma rekstri og tekjuöflun nýrra veitingastaða á skrið, né árstíðabundnar sveiflur í tekjuöflun þeirra, geti talist til sérstakra aðstæðna í skilningi 3. málsl. 2. tölul. 4. gr. laga nr. 8/2022, sbr. og fyrrgreindar athugasemdir í lögskýringargögnum þar sem skírskotað er til þess að rekstur liggi niðri um stóran hluta viðmiðunartímabils. Styðst sú niðurstaða við athugasemdir við hliðstætt ákvæði í 1. tölul. 4. gr. laga nr. 118/2020, um tekjufallsstyrki, sbr. nefndarálit efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis á þskj. 259 á 151. löggjafarþingi 2020-2021, þar sem fram kemur að með heimild þeirra laga til að byggja mat á tekjufalli á samanburði við meðaltekjur rekstraraðila á sjö mánaða tímabili á árinu 2019 sé m.a. komið til móts við rekstraraðila þar sem starfsemi sé sveiflukennd eftir árstíðum. Má í þessu sambandi til hliðsjónar vísa til úrskurðar yfirskattanefndar nr. 182/2021.

Með vísan til þess, sem hér að framan greinir, verður að hafna kröfum kæranda í máli þessu.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Kröfum kæranda í máli þessu er hafnað.