Úrskurður yfirskattanefndar

Ár 2025, þriðjudaginn 20. maí, er tekið fyrir mál nr. 89/2025; kæra A ehf., dags. 31. mars 2025, vegna ákvörðunar staðgreiðslu opinberra gjalda árin 2021, 2022 og 2023. Í málinu úrskurða Sverrir Örn Björnsson, Þórarinn Egill Þórarinsson og Bjarnveig Eiríksdóttir. Upp er kveðinn svofelldur

ú r s k u r ð u r :

I.

Með kæru, dags. 31. mars 2025, hefur kærandi skotið til yfirskattanefndar úrskurði ríkisskattstjóra, dags. 19. mars 2025. Kæruefnið er sú ákvörðun ríkisskattstjóra samkvæmt úrskurðinum að hafna beiðni kæranda um niðurfellingu álags samkvæmt 1. og 2. tölul. 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, vegna síðbúinna skila á staðgreiðslu opinberra gjalda. Af hálfu kæranda er þess krafist að álag verði fellt niður.

II.

Helstu málavextir eru þeir að með tölvupósti til framkvæmdastjóra kæranda hinn 21. janúar 2025 greindi ríkisskattstjóri frá því að á árunum 2021-2023 hefði verið greiddur út arður til hluthafa kæranda. Einn hluthafa, sem væri búsettur erlendis, hefði nú óskað eftir því við Skattinn að fá leiðréttingu á greiddum skatti á grundvelli tvísköttunarsamnings. Tók ríkisskattstjóri fram að skatti hefði ekki verið skilað í ríkissjóð með réttum hætti, en skilagrein um takmarkaða skattskyldu (RSK 5.41) hefði ekki borist embættinu. Hefði skilagrein í fjármagnstekjuskatti verið skilað vegna þessa yrði að leiðrétta þau skil. Þá hefði ekki verið tilkynnt um greiðslu arðs á hlutafjármiðum á árunum 2022 og 2023. Gæti endurgreiðsla til hluthafans ekki farið fram fyrr en viðeigandi leiðréttingar hefðu farið fram. Í kjölfar áttu sér stað tölvupóstsamskipti milli ríkisskattstjóra og kæranda þar sem ríkisskattstjóri gerði grein fyrir ákvörðun álags og dráttarvaxta. Kom m.a. fram að greiðslutímabil vegna fjármagnstekjuskatts og takmarkaðrar skattskyldu væru ekki þau sömu, en samkvæmt lögum um fjármagnstekjuskatt skyldi skila skatti ársfjórðungslega á meðan skil á skatti vegna takmarkaðrar skattskyldu féllu undir lög um staðgreiðslu opinberra gjalda þar sem skil færu fram fyrir fimmtánda dag næsta mánaðar eftir að greiðsla hefði farið fram. Í framhaldi af þessu óskaði kærandi eftir því í tölvupósti til ríkisskattstjóra 7. febrúar 2025 að álag yrði fellt niður.

Með úrskurði, dags. 19. mars 2025, hafnaði ríkisskattstjóri beiðni kæranda um niðurfellingu álags. Í úrskurðinum rakti ríkisskattstjóri ákvæði 1. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, um að launagreiðandi sem ekki innti greiðslu, sbr. 20. gr. laganna, af hendi á tilskildum tíma skyldi sæta álagi til viðbótar upphæð skilafjár eða til viðbótar því skilafé sem honum bæri að standa skil á. Fella mætti niður álag ef launagreiðandi færði gildar ástæður sér til afsökunar og mæti ríkisskattstjóri það í hverju einstöku tilviki hvað telja skyldi gildar ástæður í því sambandi, sbr. 6. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987. Að mati ríkisskattstjóra yrði eigi á það fallist að tilvik kæranda hefði borið að með þeim hætti að ómögulegt eða illgerlegt hefði verið að sjá svo um að tilskilin greiðsla yrði innt af hendi innan settra tímamarka. Eindagi í staðgreiðslu væri 15. hvers mánaðar, en eftir eindaga birtist krafa í heimabanka og væri hún þá með álögðum kostnaði. Kærandi teldist því ekki hafa fært fram gildar ástæður sér til afsökunar, sbr. 6. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987. Væri beiðni kæranda um niðurfellingu álags vegna skila á staðgreiðslu fyrir desember 2021, maí 2022, júlí 2022 og október 2023 því hafnað.

III.

Í kæru kæranda til yfirskattanefndar eru samskipti framkvæmdastjóra kæranda við skattyfirvöld rakin. Kærandi hafi greitt alla skatta og engin greiðsla farið fram yfir eindaga. Sé þess óskað að yfirskattanefnd skoði málið og fari mýkri höndum um kæranda en ríkisskattstjóri hafi gert. Álagning dráttarvaxta sé svakaleg þar sem kærandi hafi alla tíð staðið skil á öllum skuldbindingum, sama hver eigi í hlut.

IV.

Með bréfi, dags. 8. apríl 2025, hefur ríkisskattstjóri lagt fram umsögn í málinu og krafist þess að úrskurður embættisins verði staðfestur með vísan til forsendna hans, enda hafi ekki komið fram nein þau gögn eða málsástæður varðandi kæruefnið sem gefi tilefni til breytinga á ákvörðun ríkisskattstjóra.

Með tölvupósti 9. apríl 2025 hefur kærandi lagt fram athugasemdir í tilefni af umsögn ríkisskattstjóra. Málið verði til vegna hluthafa sem búsett sé erlendis. Þegar henni hafi verið greiddur arður hafi kennitala hennar verið slegin inn hjá Skattinum og hafi heimilisfang hennar erlendis komið upp í kerfinu. Aldrei hafi komið upp athugasemd um að einn hluthafi væri búsettur erlendis og að greiðslutegund hjá henni væri 714 en ekki 710 eins og hjá hinum hluthöfunum. Sé enginn hjá Skattinum sem bendi á að þetta sé ekki rétt, hvorki við skráninguna né eftir hana. Þá hafi 22% skattur verið greiddur af arði til hluthafans sem hefði átt að vera 15%. Við leiðréttingu vegna umsóknar hluthafans um endurgreiðslu skatta á grundvelli tvísköttunarsamnings hafi dráttarvaxtareikningur svo hrokkið í gang. Aldrei hafi neinn ásetningur búið að baki því að gera eitthvað rangt, en fyrirsvarsmenn kæranda séu ósáttir með að hafa aldrei fengið ábendingu um að ekki væri rétt staðið að skilum.

V.

Í máli þessu er ágreiningur um beitingu álags á vangreidda staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. skilaskyldu kæranda samkvæmt ákvæðum 20. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda. Um er að ræða staðgreiðslu vegna desember 2021, maí 2022, júlí 2022 og október 2023 og var gjalddagi skattsins 1. janúar 2022, 1. júní 2022, 1. ágúst 2022 og 1. nóvember 2023 og eindagi 14 dögum síðar í hverju tilviki, sbr. 3. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987. Nánar tiltekið varðar málið staðgreiðslu af arði til hluthafa kæranda, en hluthafar félagsins eru fimm og eru fjórir þeirra búsettir hér á landi og einn búsettur erlendis. Samkvæmt því sem fram er komið í málinu stóð kærandi skil á staðgreiðslu af arði á tilsettum tíma samkvæmt lögum nr. 94/1996, um staðgreiðslu skatts á fjármagnstekjur, eins og allir hluthafanna væru búsettir hér á landi. Þegar sá hluthafi sem búsettur er erlendis fór að hlutast til um að fá afdráttarskatt endurgreiddan á grundvelli tvísköttunarsamnings fór ríkisskattstjóri fram á það við kæranda að staðgreiðsluskil félagsins yrðu leiðrétt og tók fram að tekjur þess hluthafa sem bæri hér takmarkaða skattskyldu féllu undir ákvæði laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, sbr. A-lið 2. gr. laganna, en ekki lög nr. 94/1996. Væru gjalddagar á skilum staðgreiðslu samkvæmt þessum lögum ekki þeir sömu, en staðgreiðslu af arði til þeirra sem hér byggju bæri að skila ársfjórðungslega á meðan staðgreiðslu af tekjum þess sem bæri hér takmarkaða skattskyldu bæri að skila fimmtánda dag næsta mánaðar eftir að greiðsla hefði farið fram. Leiðbeindi ríkisskattstjóri um að skila þyrfti útfylltri skilagrein um takmarkaða skattskyldu (RSK 5.41) sem finna mætti á vef Skattsins. Var kæranda að svo búnu ákvarðað álag samkvæmt 1. og 2. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987 vegna síðbúinna skila. Af hálfu kæranda er þess krafist að álag verði fellt niður. Er einkum vísað til þess í kæru að við skil á staðgreiðslu af arði hafi engar athugasemdir verið gerðar af hálfu Skattsins við að einn hluthafi kæranda væri búsettur erlendis og kærandi ekki verið látinn vita af því að greiðslutegund inni í kerfum Skattsins væri röng. Þá hafi kærandi staðið skil á hærra hlutfalli staðgreiðslu en félaginu hafi borið skylda til, þ.e. 22% staðgreiðslu í stað 15%.

Samkvæmt 1. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987, um staðgreiðslu opinberra gjalda, skal launagreiðandi ótilkvaddur greiða mánaðarlega það fé sem hann hefur haldið eftir eða bar að halda eftir á greiðslutímabilum næstliðins mánaðar samkvæmt ákvæðum 15.-17. gr. laganna. Í 3. mgr. 20. gr. laga nr. 45/1987 er mælt svo fyrir að gjalddagi greiðslu samkvæmt 1. mgr. greinarinnar sé 1. hvers mánaðar og eindagi 14 dögum síðar. Þá er boðið að launagreiðandi skuli sæta álagi samkvæmt 28. gr. laganna hafi hann eigi greitt á eindaga. Í 28. gr. laga nr. 45/1987 er fjallað um álag á vanskilafé í staðgreiðslu og beitingu þess. Í 1. mgr. greinarinnar er tekið fram að séu greiðslur launagreiðanda samkvæmt 20. gr. ekki inntar af hendi á tilskildum tíma skuli hann sæta álagi til viðbótar upphæð skilafjárins, eða til viðbótar því skilafé sem honum bar að standa skil á. Sama gildi ef skilagrein hefur ekki verið skilað eða henni verið ábótavant og greiðsluskyld fjárhæð því verið áætluð, sbr. 21. gr., nema launagreiðandi hafi greitt fyrir eindaga upphæð er svarar til áætlunar. Í 2. mgr. 28. gr. eru síðan ákvæði um álag á vanskilafé. Samkvæmt 6. mgr. greinarinnar má fella niður álag samkvæmt 2. mgr. ef launagreiðandi færir gildar ástæður sér til afsökunar og metur ríkisskattstjóri það í hverju einstöku tilviki hvað telja skuli gildar ástæður í þessu sambandi.

Eins og rakið er í kafla II hér að framan var kæranda ákvarðað hið umdeilda álag í framhaldi af tölvupóstsamskiptum í janúar 2025, sbr. m.a. tölvupóst ríkisskattstjóra frá 25. janúar 2025 sem markar upphaf málsins eftir því sem ráðið verður. Í tölvupóstum þessum lagði ríkisskattstjóri fyrir kæranda að leiðrétta staðgreiðsluskil félagsins vegna arðgreiðslna á árunum 2021, 2022 og 2023, svo sem nánar greindi. Sú málaleitan var þó ekki sett fram með formlegum hætti þannig að vísað væri til viðeigandi lagaákvæða og veittur ákveðinn svarfrestur. Þá kom ekkert fram í tölvupóstum ríkisskattstjóra um ákvörðun álags, en í kæru til yfirskattanefndar er bent á að kærandi hafi ekki fengið upplýsingar um álagsákvörðunina fyrr en krafa um greiðslu hafi birst í heimabanka í febrúar 2025. Ekki fer á milli mála að hin óformlega meðferð málsins af hálfu ríkisskattstjóra var til þess fallin að farið yrði á svig við andmælarétt kæranda vegna mögulegra íþyngjandi afleiðinga af umkrafinni leiðréttingu staðgreiðsluskila félagsins, enda verður ekki séð að kærandi hafi átt þess kost að tjá sig um álagsbeitingu ríkisskattstjóra fyrr en hún var um garð gengin. Eins og málið er vaxið verður því að telja að ríkisskattstjóra hafi borið að haga meðferð málsins í samræmi við 7. og 8. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987, sbr. 4. og 5. mgr. 96. gr. laga nr. 90/2003, um tekjuskatt, úr því að embættið leit svo á að komið gæti til beitingar álags vegna umkrafinna leiðréttinga. Með vísan til þessa og þar sem eina vísbendingin um álagsbeitinguna var krafa sem innheimtumaður ríkissjóðs lagði í heimabanka kæranda, en þar kom út af fyrir sig ekkert fram um álagið, verður ekki talið að andmælaréttar kæranda hafi verið gætt á fullnægjandi hátt, sbr. 13. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Þykir engu breyta um þetta þótt um sé að ræða lögbundið álag, eins og fyrr er lýst, enda hafði kærandi hagsmuni af því að koma að athugasemdum við álagsbeitinguna, m.a. með tilliti til 6. mgr. 28. gr. laga nr. 45/1987.

Með vísan til framanritaðs og að virtum fram komnum skýringum kæranda er krafa félagsins um niðurfellingu álags tekin til greina. Ríkisskattstjóri annast um gjaldabreytingar sem leiða af fyrrgreindri niðurstöðu, sbr. 18. gr. laga nr. 30/1992, um yfirskattanefnd, sbr. 8. gr. laga nr. 123/2014, um breyting á þeim lögum, og 1. gr. reglugerðar nr. 1146/2014, um gjaldabreytingar á grundvelli laga nr. 30/1992, um yfirskattanefnd.

Ú r s k u r ð a r o r ð :

Hið kærða álag fellur niður.